کک( کد 0317)
راهنمایی ضروری: اغلب قریب به اتفاق مطالب این سایت ترجمه خود ما هستند. با توجه به اینکه برخی از این مطالب برای خواننده ایرانی ابهام و سرگشتگی ایجاد می کند، گاه مجبور به ارائه توضیحات اضافی هستیم. از آنجا که برای همه خوانندگان واجب و ضروری است که مطالب ترجمه را از توضیحات اضافی تشخیص دهند، تمام توضیحات اضافی را بصورت نوشته های کج دارای خط زیرین آورده ایم.
کک
کک ( راسته سیفوناپترا) در گروه حشرات خون آشام قرار دارد و انتقال دهنده مهم بیماری است. این حشره، از آفات جدی محسوب می شود. کک ها انگل هایی هستند که در بیرون میزبان زندگی می کنند( به عبارتی اکتوپارازیت هستند) از آنجا که عامل اساسی انتقال مرگ سیاه( طاعون خیارکی یا گاوی) در قرون وسطی بوده اند، آن ها یکی از حلقه های اصلی زنجیری بوده اند که منجر به مرگ یک چهارم اروپایی ها شده است.
سیمای عمومی
کک ها حشرات بدون بال کوچکی هستند که کوتیکول سخت دارند و علاوه بر آن موهای زبر کوتاه را هم دارا می باشند. آن ها اغلب خارهای تخت و پهن شانه مانندی دارند. کک های بالغ بین 0.1 و 0.32 سانتیمتر طول دارند و منحصرا از خون پستانداران( به ویژه انسان) و پرنده ها تغذیه می کنند. در میان حدود 2000 گونه و زیر گونه شناخته شده، این راسته هنوز هم در مقایسه با خیلی از دیگر حشرات کوچک است. هرچند، بعضی ها از قبیل کک موش و کک جونده آن را به میزان زیادی گسترش داده و باعث شده اند کک ها توسط انسان ها به اقصی نقاط کره زمین منتقل گردند. گونه های بومی کک ها در نواحی قطبی، معتل و گرمسیری دیده شده اند.
اهمیت
آلودگی به کک ها ممکن است سبب التهاب شدید و خارش شدید پوست شود. اگرچه بعضی از حیوانات بعد از حملات مکرر یا ثابت، ایمنی مختصری پیدا می کنند، افراد( به ویژه انسان ها) گاهگاهی بعد از مجاورت حساس شده و واکنش های آلرژیک از خود بروز می دهند. گونه هایی که به انسان و احشام حمله می کنند شامل کک گربه( کک ستنوسفالیدس)، ککی که انسانی نامیده می شود( پولکس ایریتنس)، کک سگ( ستنوسفالیدس کانیس)، کک گیاهان با تخم یا میوه تیغ دار( اکیدنوفاژا گالیناکا) و کک شیگر یا شیکاگو( تونجا پنترنس) هستند. ماکیان ممکن است با کک جوجه اروپایی( سراتوفیلوس گالینا) انگلی شوند و در ایالات متحده توسط کک جوجه غربی( سراتوفیلوس نیگر) آلودگی اتفاق می افتد.
کک های ویژه که اساسا از جونده ها و پرنده ها تغذیه می کنند گاهی به انسان ها حمله می آورند؛ به ویژه اگر میزبان معمول در دسترس آن ها نباشد. وقتی جونده ها در اثر طاعون خیارکی می میرند، کک های گرسنه آن ها با باسیل طاعون آلوده می شوند و هر جایی را برای غذا جستجو می کنند. آن ها می توانند امراض را به انسان، به ویژه در ساختمان هایی که در معرض هجوم های سنگین جونده ها قرار دارند، منتقل نمایند. کک جونده شرقی( گزنوپسیلا کئوپیس) کارآمدترین حامل طاعون است، اما دیگر گونه های طاعون( به عنوان مثال نوزوپسیلوس فاسکیاتوس، گزنوپسیلا برازیلینسیس، پولکس ایریتنس) هم می توانند مرض را به انسان انتقال دهند. اگرچه موارد نادری از طاعون در نواحی گرمسیری و برخی مناطق معتدل دیده شده است، بیماری انسان ها می تواند با تشخیص زود هنگام و آنتی بیوتیک ها تحت کنترل در آید. طاعون( طاعون جنگلی) یک بیماری گسترده شده در صدها گونه جونده وحشی در سراسر دنیا است و توسط کک هایی که این حیوانات را انگلی کرده اند در چنین جمعیت هایی نگهداری می شود. بیش از 100 گونه کک شناخته شده است که می توانند توسط باسیل طاعون عفونی شوند و 10 گونه اضافی به عنوان حاملین نوع کلاسیک طاعون شهری مورد دلالت قرار گرفته اند.
اموخته شده است که کک ها، به ویژه گزنوپسیلا کئوپیس، حاملین اساسی تیفوس موشی( آندمیک) هستند؛ یک بیماری ریکتزیایی انسان. همانند طاعون، جونده ها و موش ها منابع عفونت هستند. کک ها در نگهداری و گسترش بسیاری از عفونت های محدود محلی در میان جوندگان و دیگر پستانداران از جمله تولارمی و آنسفالیت بهار و تابستان روسیه مهم تلقی می شوند. کک ها میکسوماتوزیس را انتقال می دهند؛ یک بیماری ویروسی خرگوش، که عمدا برای کنترل خرگوش ها در جاهایی که آن ها آفات شدید هستند( از جمله استرالیا) مورد استفاده قرار می گیرند. کک ها حاملین احتمالی کرم خونی(filarial) سگ ها هستند و به عنوان میزبان واسطه کرم نواری عمومی( دیپیلیدیوم کانینوم) سگ ها و گربه ها و گاهی بچه ها عمل می کنند. اگر عفونت سنگین باشد، حیوانات می توانند از آسیب شدید رنج ببرند یا توسط تاثیرات حاصل از نیش های کک و در نتیجه از دست دادن خون کشته شوند. کک ها توسط مایت های خارجی، کرم های نماتود داخلی، باکتری ها، قارچ ها، عفونت های پروتوزوایی در معرض انگل هستند.
کک ماده شیگر یا شیکاگو( با شیگری که لارو مایت است اشتباه نشود) نقب هایی در داخل پوست میزبان خود می زند. این نقب ها عموما در پاها زده می شود و زندگی کک با کیستی که اطراف آن تشکیل می شود ادامه می یابد. خارش شدید همراه با توسعه و گستردگی کیست در محوطه شکمی کک باردار تورمی به اندازه نخود ایجاد می کند و عفونت ثانویه ممکن است شکایات و عوارض جدی ایجاد نماید.
تاریخ طبیعی
چرخه زندگی
نکته اول: چنانچه متن بالا و پایین نیاز شما را بر آورده نکرده است و نمی کند، کلیدواژه خود را در قسمت جستجو( بالای صفحه) وارد کرده و مقالات مرتبط با خواسته خود را ملاحظه نمایید. شاید یکی از آن ها بر طرف کننده نیاز شما باشد. در این باب به این نکته توجه کنید که از آنجایی که اغلب قریب به اتفاق مطالب این سایت ترجمه خود ما است ممکن است آنچه در سایت های دیگر پیدا نمی کنید را اینجا هم پیدا نکنید، اما آنچه اینجا می یابید را به احتمال زیاد در دیگر جاها نخواهید یافت؛ الا اینکه از اینجا برداشته باشند. در ضمن اگر می خواهید پر بیننده ترین مقاله سایت، خلاصی از شر موش، را ببینید( که هر ماه یک بار به روز رسانی می شود)، از یک کالا که فقط "ما" تولید می کنیم، دیسک سشای، کسب اطلاع نمایید و یا دست به خرید ارزان یک جنس بسیار پر متقاضی، کمپوست ساز "طرح بوکاشی"، بزنید صفحه اول را ببینید. این اطمینان را هم داشته باشید که بیشتر مطالب سایت بر اساس پاسخ دادن به سوالات تلفنی یا پیامکی از ما یا دیگران و مشکلات زیست محیطی و بهداشتی مبتلابه جامعه پای بر عرصه وجود گذاشته اند و لذا اگر شما از ما سوالی بپرسید که جوابش را نمی دانیم، یا می دانیم اما در رابطه با آن مطلب در سایت نگذاشته ایم، به احتمال زیاد مدتی بعد مطلبی در باره آن تهیه کرده و در سایت قرار خواهیم داد.
نکته دوم: در صورت تمایل به اخذ مشاوره تلفنی از قوانین مشاوره، مندرج در بالای صفحه یا صفحه نخست، کسب اطلاع نمایید.
نکته سوم: چنانچه مایل هستید فعالیت خود را با صرف هزینه ای معقول در سایت "بهداشت محیط دم دستی" تبلیغ نمایید، لطفا اینجا را کلیک کنید.
جزییات چرخه زندگی فقط برای برخی گونه ها در دسترس هستند. 4 مرحله زندگی عبارتند از: تخم، لارو، پوپ و بالغ. تخم های بیضوی سفید مروارید مانند روی بدن یا آشیانه و یا سکونتگاه، یعنی حیوان میزبان، گذاشته می شوند. لارو، کوچک و بی پا است و از آشغال های آلی همانند مدفوع خشک، تکه های خشک پوست، مایت های مرده و یا خون خشک شده ای که در آشیانه میزبان پیدا می شود تغذیه می کند. کک های بالغ خون تازه آشامیده شده خود را از طریق روده پایین می برند تا مواد مدفوعی برای تغذیه فرزندان خود تولید نمایند. این امر برای دگردیسی موفقیت آمیز گونه های ویژه ای از لارو کک اساسی است. پس از سه( استثنائا 2) پوست اندازی، لارو یک پیله ابریشمی می ریسد که شامل آشغال های آشیانه است و وارد مرحله پوپ می شود. چند روز یا ماه ها بعد، پوپ بصورت بالغ خارج می شود. در پایان مرحله پوپی، بعضی گونه ها می توانند وارد مرحله توقف توسعه شوند و تا زمانی که یک میزبان حاضر نشود، بصورت بالغ بیرون نیایند. وابسته به گونه ها یا شرایط محیطی، زمان مورد نیاز برای چرخه زندگی کامل از دو هفته تا چند ماه تغییر می کند. دوره عمر کک بالغ از چند هفته( به عنوان مثال اکیدنوفاژا گالیناسه) تا یکسال یا بیشتر( پولکس ایریتنس) فرق می کند. چرخه زندگی کک خرگوش اروپایی( اسپیلوپسیلوس کونیکولی) و میزبان آن کاملا همگام هستند. توسعه جنسی کک های نر و ماده تحت کنترل مستقیم هورمون های جنسی خرگوش است. بنابراین، تخم های یک کک ماده فقط وقتی با موفقیت بالغ می شوند که او از یک خرگوش ماده باردار تغذیه نماید. وقتی خرگوش های جوان متولد شدند، هر دو جنس کک بالغ می شوند و ماده آبستن را به قصد بچه ها و آشیانه ترک می کنند؛ جایی که آنجا جفتگیری می کنند و تخم می گذارند. بنابراین، برای لارو کک موجودیت یک اقامتگاه مناسب جهت رشد تضمین می گردد. اگر هورمون های جنسی خرگوش ماده به صورت مصنوعی توسط سیاست پروژسترون های مصنوعی (پیشگیری از بارداری) کنترل شوند، تکامل جنسی کک ماده نیز متوقف می شود. اگر چه هیچ مورد مشابهی در مورد دیگر گونه های کک شناخته نشده است، نتایج ثبت شده نشان می دهند که کک های جونده ای که به جای والدین از بچه موش ها تغذیه می کنند باروری کمتری دارند. همچنین، اگر کک موش( لپتوپسیلا سگنیس) در عوض موش های بالغ اختصاصی روی واحدهای خانوادگی پرورش یابد، بارورتر می گردد. بنابراین، محتملا، چنین به نظر می رسد که تاثیر هورمون های میزبان از آنچه مورد توقع بود گسترده تر است.
چرخه زندگی کک
مراحل چرخه زندگی کک
انجمن دائره المعارف انگلستان
انگل گرایی
بعضی از کک ها( مثلا کک موش پوزه دراز و کک خرگوش) بسیار "اختصاصی میزبان" هستند، در حالی که دیگر گونه ها واریته ای از پستانداران را انگلی می کنند. کک گربه نه فقط گربه خانگی را عفونی می کند، بلکه سگ ها؛ روباه ها؛ گربه زباد؛ نمس؛ اپاسم؛ پلنگ و دیگر پستانداران، از جمله انسان، را هم در صورت عدم دسترسی به میزبان معمولی آلوده می نماید. پستانداران مربوط به هم متمایل هستند توسط کک هایی آلوده شوند که خودشان وابسته به هم هستند. بنابراین، پیکاهای خرگوش مانند( اوچوتونا) که در کوه های راکی زندگی می کنند با دو ژن ویژه کک ها آلوده می شوند که در پیکاهای کوه های آسیا هم یافت می شوند؛ موضوعی که بر این نکته دلالت می کند که یک رابطه نزدیک اجدادی بین این میزبان های جدا از لحاظ جغرافیایی وجود دارد. کک های پرنده ها در زمان های نسبتا اخیر خود را با میزبان های پرنده خود نسبتا سازگار نموده اند. این ها چندین سیمای مشترک را به اشتراک می گذارند. یکی از واضح ترین آن ها این است که یک افزایش در تعداد خارهای شانه ای سطوح بالایی قفسه سینه بوجود می آید که به کار مهار کردن آن ها به داخل پرها می آید.
جالب این است که میمون ها و بوزینه ها اقامتگاه کک ها نیستند؛ همانند اسب ها و اغلب سم داران.
اغلب گروه های پستانداران که انگل ها را به سنگینی دریافت کرده اند جونده ها( مثلا موش صحرایی، موش، سنجاب) هستند. عادت آن ها به آشیانه سازی در سوراخ ها مطلوب رشد و توسعه لارو کک است. حیواناتی که خانه دائمی ندارند تمایل دارند که کک های کمتری بگیرند.
اگرچه، هر دو جنس کک بطور حریصانه و مکرری از خون تغذیه می کنند( یک نر منفرد، بطور استثنایی، هرگز تغذیه نمی کند)، آن ها برای دوره های متعدد زمانی دور از میزبان زنده می مانند. کک خرگوش، برای مثال، می تواند برای نه ماه در درجه حرارت های حدود نقطه فریز کردن، بدون تغذیه، زنده بماند.
شکل و عملکرد
از لحاظ ریخت شناسی، کک های بالغ نسبتا یکنواخت هستند؛ اما گروه های مشخص اصلاحات جالبی دارند و با دیگر گروه ها ارتباطاتی با وضوح و آشکاری کمتر دارند. بدن فشرده، آن ها را قادر می سازد تا به سرعت از میان موها یا پرهای میزبان حرکت کنند؛ در حالی که خارها یا شانه های پیش بینی شده عقب مانده در خدمت مهار کردن آن ها در داخل خز، مو، یا پر هستند. بخش های دهانی برای مکیدن خون تغییر یافته اند و شامل خنجرهای برنده ای هستند که هم به نفوذ کک در داخل پوست میزبان کمک می کنند و هم به چسبندگی گونه هایی که در مدت زمان طولانی به میزبان فیکس می شوند یاری می رسانند.( مانند کک های چسبنده) عموما، کک هایی که در میزبانان "روز فعال" زندگی می کنند چشم های خوب توسعه یافته دارند؛ در حالی که کک های انگل میزبان های زیر زمینی( مثل موش کور) یا حیوانات شب زی( همانند خفاش ها) چشم های دارای رشد ضعیف داشته و یا اساسا فاقد چشم هستند.
کک گربه
پلان بدن کک گربه
انجمن دائره المعارف انگلستان
چشمگیرترین سازگاری ها را می توان در توسعه پاهای فوق العاده پرنده دید.
در طی تکامل کک ها، آن ها، همانند بسیاری از حشرات انگل، بال های خود را از دست دادند. هرچند، قسمت های ویژه ای از مکانیزم پروازی باقی ماند و در مکانیزم پریدن جمع شد. برای مثال، در حشرات پروازی، یک پروتئین لاستیکی به نام رزیلین تشکیل مفصلی را می دهد که بال ها را به بدن می چسباند. رزیلین، تنش و فشار ایجاد شده در طی هر حرکت بال را جذب می کند و انرژی ذخیره شده از طریق یک تاثیر الاستیکی همانند لگد زنی انتقال می یابد و کمک به افروختن جرقه هر حرکت موفق می کند. کک ها، علیرغم اینکه بال ندارند، مفصل رزیلین را روی قفسه سینه و در جایی که پاها به بدن می چسبد، حفظ کرده اند. وقتی کک دولا می شود، پدهای رزیلین فشرده می شوند و در این حالت توسط مکانیزم گرفتن کنترل شده توسط عضله نگهداری می شوند. در لحظه قبل از پریدن، عضلات گرفتن شل می شوند، و انرژی در پدهای رزیلین از طریق پاها منتقل می شود. این امر یک اثر دیلمی ایجاد می کند و روی بند چهارم و تارسوس روی زمین فشار می آورد و بنابراین سبب می شود که کک بپرد.
( معادل فارسی tarsus را پیدا کرده و حامی ما گردید)
از آنجا که کک ها می توانند فواصل افقی و عمودی به اندازه 200 برابر طول بدن خود را بجهند و یک شتاب 200 برابر جاذبه ایجاد نمایند، آن ها به عنوان حشراتی که با پاهای خود پرواز می کنند شناخته شده اند. گونه های ویژه ای که در آشیانه های مرتفع و بالای سطح زمین زندگی می کنند و یا در دیگر سکونتگاه های غیر معمول به سر می برند خزیدن را به پرواز ترجیح می دهند. استفاده فرعی از قدرت غیرمعمول کک ها در «سیرک های کک» است که در آن ها چرخ دستی های مینیاتوری را می کشند و شاهکارهای دیگری را انجام می دهند.
کنترل
در کنترل کک بهترین کار این است که عملکرد روی آشیانه میزبان یا حوزه بستر، که مکان تخم گذاری کک ها است، و میزبان عفونی هم زمان انجام شود؛ زیرا مراحل لارو و پوپ معمولا دور از بدن میزبان رشد و تکامل می یابند. برای حیوانات عفونی از یک غبار، اسپری، مایع گندزدا و یا آئروسل حاوی حشره کش یا تنظیم کننده رشد حشره استفاده می گردد. هرچند، در بعضی از نواحی، کک ها به بعضی از حشره کش ها ایمن شده اند و مواد جدیدی مورد نیاز است. برای کنترل کک های لارو و بالغ دور از میزبان، حشره کش ها و تنظیم کننده های رشد حشرات ممکن است به آغل و ابشخور حیوانات اعمال می شوند. برای پیشگیری از حملات کک ها، دور کننده ها ممکن است موثر باشند.
تذکر: اگر مایل هستید به مجرد گذاشتن یک متن جدید در باره "کک" از آن کسب اطلاع نمایید، لطفا این کلمه را به همراه کد مندرج در بالای این متن به شماره 09122039437 واتس آپ نموده و یا به همین شماره پیامک بزنید.
مهم: اگر اطلاعات خود را بیش از مطالعه و خواندن، از طریق شنیدن به دست می آورید بهتان توصیه می کنیم که "چرا مشاوره تلفنی!؟" را بخوانید.
چنانچه به یکی از دو مقوله "بهداشت" و "محیط زیست" علاقمند هستید، یا کلا نسبت به هیچیک از این دو مقوله نگاه خوبی ندارید، به شما اکیدا توصیه می شود اینجا را کلیک کنید.
در ضمن، اگر دوستدار این هستید که در زمره حامیان ما باشید، لطفا اینجا را کلیک کنید. از آنجا که ما توسط دولت حمایت نمی شویم، امید خود را به حمایت شما عزیزان دوخته ایم. پس اگر فکر می کنید ارزش بیشتر دیده شدن را، دست کم جهت مبارزه با آن هایی که با اطلاعات غلط مردم را در مسیر نادرست قرار می دهند، داریم، لطفا لینک زیر را در گروه های شبکه های مجازی( لینکدین، واتس آپ ، تلگرام و ...) به اشتراک بگذارید.
خط آخر: اگر در هنگام جستجوی نام و نام خانوادگی خود در گوگل و پیدا کردن سایتی که حاوی آن ها هستند به احساس خوبی دست می یابید، لطفا اینجا را کلیک کنید.