ذره معلق چیست؟( کد 0426)

چیزهایی شناور در هوا وجود دارند.اغلب آنها حتی نمی توانند دیده شوند.آنها در واقع نوعی از آلودگی هوا هستند که ماده و یا مواد ذره ای نام دارند.در حقیقت مواد ذره ای در زمره آلاینده های هوا هستند که عموما بیش از دیگر آلاینده ها بر تندرستی مردم اثر می گذارند.

چشم انداز
ذرات می توانند تقریبا به هر شکل و اندازه ای باشند و یا ذرات جامد و یا قطرات مایع باشند.ما ذرات را به دو گروه عمده تقسیم می کنیم.این گروهها از بسیاری دیدگاهها با هم فرق دارند.یکی از این اختلافات اندازه است و به همین علت ذرات بزرگتر را پی ام 10 و ذرات کوچکتر را پی ام 2.5 (دو و نیم) می نامیم.
بزرگ-ذرات بزرگ بین 2.5 (دو و نیم) تا 10 میکرومتر هستند(حدودا 25 تا 100 بار نازکتر از موی انسان)این ذرات پی ام 10 نام دارند(پی ام 10 یعنی حداکثر قطر این ذرات 10 میکرومتر است)این ذرات سبب اثرات تندرستی شدید می شوند.
کوچک-ذرات کوچک,کوچکتر از 2.5 (دو و نیم) میکرومتر هستند(100 بار نازکتر از موی انسان)این ذرات پی ام 2.5 (دو و نیم) نام دارند.(ما پی ام 2.5 (دو و نیم) را ذراتی می نامیم که حداکثر قطرشان 2.5 (دو و نیم) میکرومتر است)

ذرات از کجا می آیند....
ذرات درشت یا پی ام 10 در دود, کثیفی و غبار کارخانه ها, مزارع و جاده ها هستند و علاوه بر این در کپک, اسپور و گرده گیاهان هم یافت می شوند.
ذرات کوچک یا پی ام 2.5 (دو و نیم) در ترکیبات آلی سمی و فلزات سنگین وجود دارند.
ذرات درشت یا پی ام 10 از خرد شدن و آسیاب شدن سنگ ها و خاک ها حاصل می شوند و سپس به وسیله باد جابجا می شوند.
ذرات کوچک یا پی ام 2.5 (دو و نیم) با حرکت وسایط نقلیه موتوری, سوزاندن گیاهان(آتش زدن علف هرزها,جنگل ها و ضایعات باغچه و حیاط) و ذوب و فرآیند شدن فلزات تشکیل می گردند.
فکر می کنید کدام ذرات تا فاصله ای دورتر می روند؟پی ام 10 یا پی ام 2.5(دو و نیم)
ذرات 10 میکرومتر تا فاصله صد فوت,25 مایل و یا 500 مایل یافت می شوند؟
ذرات 2.5 (د و نیم) میکرومتر چطور؟
ذرات کوچکتر سبک تر هستند و طولانی تر در هوا مانده و خود را به فواصل دورتری می رسانند.در حالی که ذرات پی ام 10 دقایق و ساعاتی در هوا باقی می مانند,ذرات پی ام 2.5 (دو و نیم) روزها و یا هفته ها در هوا باقی می مانند.پی ام 10 ها به اندازه یکصد یارد و یا دست بالا 30 مایل حرکت می کنند در حالی که فاصله های صد مایلی نیز توسط پی ام 2.5 ها (دو و نیم) طی می شود.
مواد ذره ای و سلامت شما
در داخل بدنتان
وقتی نفس می کشید ذرات موجود در هوا را هم وارد بدنتان می سازید.هوا و ذرات داخل سیستم تنفسیتان می شوند(شش و مسیرهای عبور هوای بدن شما) در مسیر , ذرات می توانند به جدار مسیر بچسبند و یا تا عمق ریه فرو بروند.
هر چه ذرات دور تر شوند اثر بدشان بیشتر خواهد بود.
کدام ذرات بیشتر داخل ریه می شوند؟پی ام 10 ها یا پی ام 2.5 ها(دو و نیم)
پاسخ:ذرات با قطر کوچکتر و یا همان پی ام 2.5 ها(دو و نیم).ذرات کوچکتر می توانند وارد مسیرهای هوایی کوچکتر شوند.ذرات بزرگتر محتمل تر است که به جداره ها بچسبند و یا در داخل یکی از مسیرهای باریک عمیق ریه شکل گوه ای به خود بگیرند.
دیگر عواملی که تعیین می کنند که ذرات داخل شش ها تا چه اندازه ای قادرند به اعماق ریه راه پیدا کنند عبارتند از:
تنفس دهانی یا دماغی-تنفس از طریق دهان باعث می شود که ذرات اجازه نفوذ به اعماق بیشتر ریه را داشته باشند.
ورزش-در حین ورزش,ذرات به اعماق بیشتر راه پیدا می کنند.
سن-افراد مسن تر با عمق کمتری نفس می کشند. پس ذرات در بدن آنها خیلی وارد عمق نمی شوند.
بیماری های شش-اگر بیماری های شش مسیر هوا را مسدود کنند, ذرات خیلی دور نمی روند.
آب و هوا(درجه حرارت)
دیگر آلاینده های هوا
بدن شما در برابر هجوم ذرات واکنش نشان می دهد.
شش های شما اخلاطی را تولید می کند که ذره ها را گیر می اندازد و موهای کوچک آن حرکت می کنند تا اخلاط و ذرات را به خارج از شش ها برانند.شما ممکن است گاهی متوجه چیزی در عقب گلوی خود شده باشید.این چیز خلط است که مسیر هوا را توسط سرفه یا بلع ترک می کند.اگر ذره کوچک باشد و در عمق شش قرار بگیرد, سلول های ویژه شش گیرش می اندازند و نمی تواند خارج شود.این همان عاملی است که باعث بروز بیماری های شش,آمفیزم و در نهایت سرطان ریه می گردد.
اثرات تندرستی
هر دو ذره بزرگ و کوچک(پی ام 10 و پی ام (دو و نیم)2.5) می توانند سبب مشکلات تندرستی شده و به ویژه جهاز تنفسی (مشتمل بر شش ها و مسیرهای عبور هوا) را با مشکل مواجه سازند.به علت اینکه پی ام 2.5 (دو و نیم)ها به اعماق بیشتر شش ها نفوذ می کنند و به این سبب که آنها از چیزهای سمی تری همچون فلزات سنگین و ترکیبات آلی ایجاد کننده سرطان ساخته شده اند, پی ام 2.5 ها (دو و نیم) اثر بدتری از پی ام 10 ها بر تندرستی آدمی دارند.
مجاورت بیشتر با مواد ذره ای باعث مصرف داروهای بیشتر شده و به علاوه مراجعه به پزشک را هم ازدیاد می بخشد.این امر به مراجعات فراوانتر اورژانس نیز منتهی خواهد گشت.اثرات تندرستی می تواند شامل موارد زیر باشد:
سرفه,خس خس سینه و نفس های بریده بریده و کوتاه
بدتر شدن آسم
آسیب به شش(شامل عملکرد بد شش و بیماری تنفسی مزمن و طولانی مدت)
مرگ زودرس کسانی که از بیماری های قلبی و تنفسی رنج می برند.
مواد ذره ای,شاخص کیفیت هوا(AQI) و ملاحظات تندرستی*
شاخص کیفیت هوای زیر 50-کیفیت هوا خوب است و پی ام 10 و پی ام 2.5 (دو و نیم) مشکل خاصی را بوجود نمی آورند.
شاخص کیفیت هوا بیش از 50 و کمتر از 100 است**- کیفیت هوا متوسط است و پی ام 10 و پی ام 2.5 (دو و نیم) مشکل خاصی را بوجود نمی آورند.
شاخص کیفیت هوا بیش از 100 و کمتر از 150 است-کیفیت هوا برای گروههای حساس ناسالم است.جهت در امان ماندن از اثرات تندرستی پی ام 2.5 (دو و نیم) مردم دارای بیماری های تنفسی یا قلبی, بچه ها و کهنسالان باید اعمال طولانی مدت خود را محدود نمایند. جهت در امان ماندن از اثرات تندرستی پی ام 10 مردم دارای بیماری های تنفسی همچون آسم باید فعالیت های بیرونی خود را محدود نمایند.
شاخص کیفیت هوا بیش از 150 و کمتر از 200 است-کیفیت هوا ناسالم است. جهت در امان ماندن از اثرات تندرستی پی ام 2.5 (دو و نیم) مردم دارای بیماری های تنفسی یا قلبی, بچه ها و کهنسالان باید از اعمال طولانی مدت خود اجتناب نمایند.هر کس دیگری هم باید اعمال خود را محدود نماید. جهت در امان ماندن از اثرات تندرستی پی ام 10 مردم دارای بیماری های تنفسی همچون آسم باید از فعالیت های بیرونی خود اجتناب نمایند.هر کس دیگری به ویژه بچه ها و کهنسالان باید فعالیت های بیرونی طولانی مدت خود را محدود نمایند.
شاخص کیفیت هوا بیش از 200 و کمتر از 300 است-کیفیت هوا بسیار ناسالم است. جهت در امان ماندن از اثرات تندرستی پی ام 2.5 (دو و نیم) مردم دارای بیماری های تنفسی یا قلبی, بچه ها و کهنسالان باید از هر فعالیت بیرونی اجتناب نمایند. هر کس دیگری هم باید از اعمال طولانی مدت اجتناب نماید. جهت در امان ماندن از اثرات تندرستی پی ام 10 هر فرد دارای بیماری تنفسی همچون آسم باید از انجام هر کار بیرونی خود اجتناب نماید. هر کس دیگری به ویژه بچه ها و کهنسالان باید فعالیت های بیرونی خود را محدود نمایند.
شاخص کیفیت هوا بیش از 300 و کمتر از 500 است-کیفیت هوا خطرناک است. جهت در امان ماندن از اثرات تندرستی پی ام 2.5 (دو و نیم) همه مردم باید از هر فعالیت بیرونی اجتناب نمایند. مردم دارای بیماری های تنفسی یا قلبی, بچه ها و کهنسالان باید در محیط داخلی منزل بمانند. جهت در امان ماندن از اثرات تندرستی پی ام 10 هر کسی باید از انجام هر فعالیت بیرونی خود اجتناب نماید. مردم دارای بیماری های تنفسی همچون آسم باید در فضای داخلی منزل بمانند.
*باید به این نکته توجه کرد که شاخص کیفیت هوا ی یکسان برای پی ام 2.5 (دو و نیم) و پی ام 10 بیانگر مقادیر متفاوتی از این ذرات است.برای نمونه شاخص کیفیت هوای 100 به معنای حضور 40 میکرو گرم بر متر مکعب پی ام 2.5 (دو و نیم) در هوا (متوسط 24 ساعته) است اما همین عدد به عنوان شاخص کیفیت هوا وقتی می خواهد به جای پی ام 2.5 (دو و نیم) برای پی ام 10 استفاده شود , به مفهوم این است که 150 میکروگرم بر متر مکعب پی ام 10 در هوا(متوسط 24 ساعته) وجود دارد.