پایه های ورمی کمپوست( کد 0490)
معرفی
این برگ داده برای مردم علاقمند به درست کردن کمپوست با کرم مفید است؛ خواه بخواهند کار را با انجام در زیر سینک آشپزخانه جلو ببرند و خواه بخواهند یک مزرعه کرمی 2 اکری را اداره نمایند. بستر کرمی( کرم خاکی های رشد یابنده) و ورمی کمپوست( کمپوست سازی با کرم) فرهنگ لغت خاص خودشان را دارند. این برگ داده کمک به توضیح بعضی از این کلمات می کند. آن همچنین نشان می دهد که چطور ورمی کمپوست از کمپوست سازی سنتی یا میکروبی متفاوت است. بعضی از مردم به شما خواهند گفت که ورمی کمپوست از کمپوست سازی سنتی سخت تر است، اما اغلب با این نیز موافق هستند که چالش های ورمی کمپوست با تولید کمپوست بهتر جبران می شود. ورمی کمپوست، پرورش کرم ها به قصد فروش به عنوان طعمه نیست. کرم های کمپوست ساز کوچک هستند و در چندین گروه کرمی زندگی می کنند. کرم های کمپوست ساز از کرم های طعمه راحت تر رشد می کنند و هنوز می توانند مورد استفاده ماهیگیری قرار گیرند. هر چند، یک کرم کوچک کمپوست ساز را کمی سخت تر می توان به قلاب کشید.
نام علمی عمومی ترین کرم کمپوست ساز آیزنیا فوئتیدا است. در زبان محاوره، کرم هایی که به گروه آیزنیا فوئتیدا تعلق دارند وول خورنده های قرمز نام دارند. با این حال، مراقب باشید! خیلی از کرم های دیگر گروه ها هم وول خورنده قرمز نام دارند و بعضی از آن ها از قبیل لومبریکوس روبلوس و گونه های آسیایی در جنس امینتاس آفات آسیب رسان مهاجم هستند. یک نام صحیح تر آیزنیا فوئتیدا کرم ببری یا کرم ببری قرمز است. این نام از باند رنگی تیره و روشنی می آید که منحصر به آیزنیا فوئتیدا است.
ورمی کمپوست در برابر کمپوست سازی میکروبی
ورمی کمپوست مشابه کمپوست سازی سنتی است. هر دو از فرآیندهای طبیعی برای تثبیت مواد آلی استفاده می کنند.(تصویر 1)
تصویر 1 اختلاف بین کمپوست سازی میکروبی و ورمی کمپوست
کمپوست سازی سنتی بر میکروارگانیزم ها و قارچ هایی تکیه می کند که مواد آلی را تثبیت می کنند. لذا، بعضی وقت ها کمپوست سازی میکروبی نام دارد. در ورمی کمپوست، اغلب کار کمپوست سازی را کرم ها صورت می دهند. هم کمپوست سازی میکروبی و هم کمپوست سازی کرمی، فرآیند هوازی هستند. آن ها برای عملکرد نیاز به اکسیژن دارند. یک مزیت ورمی کمپوست برای شما این است که شما نیاز ندارید توده را مخلوط کرده و یا هوادهی نمایید. کرم ها کار چرخاندن مورد نیاز شما را انجام می دهند. در کمپوست سازی میکروبی، انرژی مازاد بصورت حرارت رها می شود( تصویر 1) در ورمی کمپوست، اغلب این انرژی در توده زیستی کرم ها گیر می افتد. در واقع، آخرین چیزی که شما در ورمی کمپوست می خواهید تولید حرارت است. اگر آن ها نتوانند فرار کنند، معمولا می میرند. چیزهای کمی بویی بدتر از کرم های ببری مرده دارند.
انواع سیستم های ورمی کمپوست
بی توجه به بزرگی و کوچکی، توده های ورمی کمپوست در 3 نوع سیستم اساسی جای می گیرند: سطل ها، بسترها و ویندروزها
سطل های کرمی کاملا روی زمین هستند و در تمام شکل ها و اندازه ها می آیند( تصاویر 2 و 3)
تصویر 2- حوضچه های بزرگ ورمی کمپوست
تصویر 3 – سطل ها و ظرف های کوچک ورمی کمپوست واقع شده بطور مستقیم در زیر تولید کننده های مواد آلی
سطل های کوچک نسبتا پرتابل هستند( تصویر 4)
تصویر 4- سطل های ورمی کمپوست جهت استفاده در خانه
بودن در بالای زمین، برداشت ورمی کمپوست و کرم ها از سطل ها و ظرف ها را آسان می سازد. نقطه ضعف سطل ها این است که می توانند دما را به سرعت تغییر دهند. ممکن است شما نیاز به ایزوله کردن، سرد کردن یا گرم کردن سطل ها در طول سال داشته باشید تا کرم ها را خوشحال و سر حال نگه دارید.
بستر کرم ها در میان حفرات طولانی است و یا در دل خاک قرار می گیرد( تصویر 5)
تصویر 5- کود خوکی ورمی کمپوست در بسترهای کرمی
به خاطر اینکه درجه حرارت خاک نسبتا ثابت می ماند، بسترها مشکل کرم هایی که گرما و سرمای فوق العاده می گیرند را حل می کند. بسترها کرم ها را در سکونتگاه های طبیعی آن ها، زمین، قرار می دهد. مشکل بسترهای کرمی حفاری مورد نیاز است تا کمپوست یا کرم ها برداشت شوند.
ویندروزهای کرمی، مصالحه گر هستند. ویندروزها پشته های طولانی هستند که روی سطح زمین قرار می گیرند( تصویر 6)
تصویر 6- فراهم کردن یک ویندرو ورمی کمپوست برای زمستان
ویندروزهای نسبتا بزرگ در برابر تغییرات درجه حرارت مقاومت می کنند. و به خاطر اینکه آن ها بالای زمین هستند، ویندروزها اجازه دسترسی ساده برای برداشت کمپوست و کرم را می دهند.
عیب عمده ویندروز اندازه آن ها است. شما محتملا نمی توانید از ویندرو کرمی در آشپزخانه استفاده کنید. با این حال؛ اگر بخواهید یک مزرعه بزرگ کرمی داشته باشید، یک ویندرو می تواند انتخاب شما باشد.
ورمی کمپوست اولیه در برابر ثانویه
در ورمی کمپوست اولیه، مواد خام مستقیما برای تغذیه کرم ها مصرف می شوند. چگالی موجودی( تعداد کرم ها در واحد سطح) سیستم اولیه بالاست، زیرا تمام مواد مغذی گنجانده شده در مواد آلی به سوی کرم های بالا رونده می روند. در سمت پایین، کرم ها باید مکررا و در دزهای پایین تغذیه کنند. قبل از دسترسی کرم ها، میکروارگانیزم ها به لایه ضخیم مواد آلی خام هجوم می برند و سبب می شوند لایه داغ شود. این ماجرا گرمایش خود بخودی نام دارد.
در ورمی کمپوست ثانویه؛ قبل از اینکه مواد خام مورد مصرف کرم ها قرار گیرند، قارچ ها و میکروارگانیزم ها آن ها را کمپوست می کنند. در توده های ورمی کمپوست ثانویه، گرمایش خود بخودی اتفاق نمی افتد. نرخ تغذیه( توده ماده آلی اضافه شده به سطح) برای سیستم های ورمی کمپوست ثانویه نسبتا بالاست؛ زیرا قبل از اینکه کرم ها بتوانند مواد آلی را بخورند، آن ها بطور جزیی هضم شده اند. این به مفهوم این است که سطل های ثانویه در لایه های ضخیم با تواتر کمتری مورد تغذیه قرار می گیرند.
محصولات مفید ورمی کمپوست
سه محصول ورمی کمپوست عبارتند از: کرم، ورمی کمپوست و چای ورمی کمپوست)تصویر 7)
تصویر 7- ورودی ها و محصولات ورمی کمپوست
آشکارترین محصول ورمی کمپوست، کرم است. وول خورنده های قرمز زاد و ولد فراوان داشته و سریعا تکثیر می شوند. تحت شرایط بهینه، یک گروه از کرم های کمپوست ساز در هر 60 روز دو برابر می شوند. نگاه دیگر به این قضیه این است که شما در هر هفته 10 درصد بیومس کرمی را برداشت نمایید و با این کار مطمئن باشید که همیشه کرمی برای فروش خواهید داشت!
ورمی کمپوست یک ماده جامد تثبیت شده است که بعد از اینکه کرم ها تمام مواد آلی توده کمپوست را خوردند، بر جای می ماند. ورمی کمپوست، اغلب، فضله کرم نام دارد. درست است که ورمی کمپوست از فضله کرم تشکیل شده، اما این نام واقعا غلط است. کرم های حفاری از قبیل کرم طعمه قلاب ماهیگیری، خاک و مدفوع را به بالای نقب های خود می آورند و آن ها را به عنوان مانع حفاظتی اطراف سوراخ کرم، بیرون می ریزند( دفع می کنند) کرم های حفار با آوردن بیرون ریزهای خود به سطح، خاک را تغییر می دهند. کرم های کمپوست نقب ایجاد نمی کنند و خاک را به روش دقیقا مخالفی تغییر می دهند. وول خورنده های قرمز مواد آلی سطح خاک را می خورند و تقریبا در 6 اینچی زیر سطح خود را تخلیه می کنند. جمع کردن فضله های وول خورنده های قرمز از میان ورمی کمپوست تقریبا غیر ممکن است. معهذا، مواد ریز ورمی کمپوست را جدا کرده و آن ها را تحت نام "فضله" می فروشند و مواد باقیمانده درشت را تحت نام "مالچ" راهی بازار می کنند.
چای ورمی کمپوست مایعی است که از سطل، بستر یا ویندرو تراوش می کند. چای، غنی از مواد مغذی است. به خاطر رنگ قهوه ای متمایل به قرمز آن، آن را چای نامیده اند.
بهینه سازی فرآیند جهت نیل به محصولات هدف مطلوب
اینکه چطور از سطل ورمی کمپوست بهره برداری کنید به این بستگی دارد که کدامیک از 3 محصول نهایی برای شما مهمترین می باشد. اگر هدف اصلی شما فروش کرم باشد، بهترین کار این است که کرم ها را تحت شرایط کنترل شده نگه دارید، از ورمی کمپوست اولیه استفاده کنید و از رژیم غذایی "فربه کننده کرم، مشابه آنچه در جدول 1 آمده است، پیروی کنید.
جدول 1- رژیم غذایی فربه کننده کرم( برگرفته از ورمی کمپوست کانادا)
5 قسمت حب لایه جوجه یا استارتر جوجه
2 قسمت سبوس برنج یا گندم
2 قسمت حب جو
1 قسمت آرد کامل گندم
1 قسمت آهک کشاورزی
1 قسمت شیر پودری
اگر هدف تولید محصول مفید از زائدات باشد، اختیارات فراوانی موجود است. یک اختیار این است که از ورمی کمپوست اولیه یا ثانویه استفاده کنیم و کار را با هر ظرفی که به بهترین صورت کار می کند پیش ببریم.
به خاطر اینکه کرم ها باید مرطوب نگهداری شوند، و مواد آلی در طی کمپوست سازی کرمی کم می شوند، یک کمی چای در هر سیستم ورمی کمپوست تولید شده و تراوش خواهد نمود. اگر هدف فروش چای، در حد امکان است، آب را بیش از مقدار لازم برای مرطوب نگه داشتن سیستم اضافه نمایید. البته، با افزودن آب بیشتر، چای ضعیف تری خواهید داشت.
اگر جمع آوری چای، مشکلی بزرگتر از ارزش آن است، مقدار آب را کم کنید و آن را فقط تا اندازه ای اضافه کنید که رطوبت توده را حفظ کند. کاهش استفاده از آب این فایده را هم دارد که با تغلیظ مواد مغذی در جامدات، ارزش ورمی کمپوست را بیشتر می سازد. هر چند، مراقب باشید! آب اضافی ممکن است برای کنترل بعضی از محصولات جانبی مورد نیاز باشد؛ همانند بستر گاو یا اسب خیس خورده در ادرارنیازمندی های زیست محیطی اساسی کرم های کمپوست
درجه حرارت
حداکثر رشد وول خورنده های قرمز در درجه حرارت های بین 65 تا 85 درجه فارنهایت( 19 تا 29 درجه سانتیگراد) اتفاق می افتد. کرم های کمپوست می توانند درجه حرارت های بیش از 85 درجه فارنهایت را برای مدت کوتاهی تحمل کنند، اما اگر برای مدت طولانی در درجه حرارت های بالا قرار بگیرند می میرند. آن ها در درجه حرارت های زیر 65 درجه فارنهایت مقاومترند. کرم های کمپوست زنده می مانند؛ الا اینکه درجه حرارت مرکز توده به زیر درجه حرارت یخ زدگی نزول کند. کوکون ها( تخم های کرم) می توانند برای دوره های طولانی سرما زنده باقی بمانند و به مجرد اینکه درجه حرارت به قدر کافی گرم می شود سر باز کنند( برای بیرون آمدن کرم ها از تخم)
رطوبت
برای بقای کرم، آب مطلقا مورد نیاز است. رطوبت بهینه مورد نیاز محتویات برای رشد بین 70 تا 85 درصد است. این آب کمی بیش از آبی است که در کمپوست سازی میکروبی مورد نیاز است و عموما بین 50 و 60 درصد می باشد. وول خورنده های قرمز می توانند برای مدت کوتاهی در سطل های سراسر اشباع باقی بمانند، اما وقتی اکسیژن شروع به تمام شدن نماید، آغاز به فرار می نمایند.
نسبت کربن به ازت
کرم های کمپوست تقریبا هر نوع ماده آلی را هضم می کنند، اما آن ها به نسبت میکروارگانیزم های تولید کننده کمپوست معمولی، مواد دارای کربن بالاتر را ترجیح می دهند. زائدات آلی از قبیل کود، زائدات آشپزی، دانه های قهوه، چمن های تازه هرس شده دارای مقدار زیادی ازت هستند. شما نیاز دارید که این مواد را با محصولات جانبی دارای کربن بالا از قبیل کاغذ، بوریا و برگ های افتاده رقیق نمایید. نسبت کربن به ازت غذای کرم ها اصطلاحا نسبت کربه به ازت نامیده می شود. هنگامی که غذا دارای نسبت کربن به ازت بالای 50 باشد کرم ها نشو و نما و زاد و ولد می کنند. دلیل این امر این است که در نسبت های کربن به ازت پایینتر، میکروارگانیزم ها در رقابت با کرم ها برنده شده و کرم ها را از دور رقابت بر سر غذا حذف می کنند. در بهترین حالات، میکروارگانیزم ها غذا را از دهان کرم می گیرند. در بدترین حالات، آن ها سبب توده گرمی می شوند که هلاکت کرم ها را به همراه دارد.
اسیدیته و قلیاییت
معیار اسیدیته یا قلیاییت نسبی خاک، پی اچ است. سطوح پی اچ کم( کمتر از 7) بر اسیدی بودن و سطوح پی اچ زیاد( بیش از 7) نشاندهنده قلیایی بودن هستند. کرم های کمپوست در سطوح خنثی( پی اچ معادل 7) بیشترین رشد و زاد و ولد را دارند. آن ها در پی اچ پایین 5 و بالای 9 زنده نمی مانند. کرم ها پی اچ های بالاتر را تا اندازه ای بیش از دیگر میهمانان کمتر مطلوب توده کمپوست، از قبیل مگس ها، تحمل می کنند. پی اچ پایینتر رشد قارچ ها را هم تسریع می کند. کرم ها در حوزه های پی اچ پایین باقی نمانده و فرار می کنند، ولی وقتی پی اچ به محدوده خنثی رسید بر می گردند تا قارچ ها را نوش جان نمایند.
خلاصه
ورمی کمپوست یک تفریح است و یک راه کسب جایزه که طی آن افزودنی های کیفیت بالای خاک در هر دو مقیاس کوچک و بزرگ تولید می شود. درست کرن کمپوست کرمی از درست کردن کمپوست با استفاده از میکروارگانیزم ها مختلف است و بهترین کمپوست سازی کرمی وقتی صورت می گیرد که نسبت اولیه کربن به ازت بالا باشد، توده در درجه حرارت پایین نگهداری شود و محتویات رطوبت بالا باشد. راهبری سیستم وابسته به این است که شما مایل هستید کدام محصولات نهایی را در مقادیر بهینه داشته باشید. اگر هدف؛ پرورش کرم برای فروش به دیگران است، کرم ها را در بستر کمپوست قدیمی قرار داده و آن ها را با رژیم غذایی فربه کننده کرم تغذیه نمایید. اگر ورمی کمپوست می فروشید، کرم ها را با هر ماده آلی در دسترس تغذیه کنید. تغذیه مستقیم کرم ها، ورمی کمپوست اولیه نام دارد. ورمی کمپوست ثانویه به این معنا است که شما به مواد الی اجازه می دهید قبل از تغذیه کرم ها چرخه گرمایش کمپوست سازی میکروبی را طی کنند. بی توجه به ورمی کمپوست اولیه و ثانویه، کرم های کمپوست ساز آن مواد غذایی را ترجیح می دهند که نسبت کربه به ازت آن ها تا اندازه ای از کمپوست سازی سنتی بیشتر باشد.